Narda

Arta

Orta Yunanistan’ın bir diğer güzel şehri de Arta yahut bizim deyişimizle Narda. Göl ile dağ arasındaki düzlükte kurulu bu küçük ve sevimli şehir denize yaklaşık 15 km uzaklıkta. Yanya’nın 70 km güneyinde yer alan Narda’ya dağların ve ormanların arasında geçen yaklaşık bir saatlik keyifli bir yolculuktan sonra vardık. Şehir adını yakınında bulunduğu körfezden alıyor. Barbaros Hayraddin Paşa’nın Preveze Deniz Savaşına hazırlanan donanmasını burada konuşlandırdığını söylersem sanırım daha iyi anlaşılacak. Preveze de Narda’ya 45 dakikalık bir mesefade zaten.

Şehir sulh ile bize geçmiş ve biz de sulh ile devretmişiz. Yanya’nın fethinden sonra despotunun Osmanlı Devleti’ni tanıması üzerine 1449’da Türklerin idaresine geçer ve ismini de Narda olarak değiştirir atalarımız. Narda demelerinin iki nedeni olduğu rivayet ediliyor. İlki körfeze dökülen ırmağın adından dolayı. Evliya Çelebi ise buranın narlarının şöhretinden dolayı bu ismin verildiğini düşünüyor. Ama bana Türkçe söyleyiş kolaylığından dolayı verilmiş gibi geliyor. Türkler ve Rumlarla birlike Yahudilerin de yaşadığı Narda dört asrı aşkın bir süre sonunda Berlin Anlaşması ile de (1878) Yunanistan’a bırakılır ve 1881’de fiilen terkedilir. Müslüman halkı da kuzeye göç eder.

Yanya, Yunanistan’ın kuzeybatısında Epir denilen dağlık bölgenin çok önemli bir merkezi. Yarımada üzerine kurulu şehir coğrafi ve tarihi özelliklerinden dolayı turistlerin gözdesi. Kuzeyi ve doğusu dağlarla, batısı göl ile çevrili bu güzel kent Yunancada "Yahya'nın Şehri" anlamındaki adını koruyucu azizi olan Aziz John’dan alıyor.

Türkler Yanya’ya ilk önce şehrin despotunun Arnavut saldırılarına karşı yardım istemesi üzerine Gazi Evrenos Bey’in kumandanlığında 1390’larda gelir. Saldırıları savuşturan ve sükuneti temin eden Evrenos Paşa kalenin dışında, göl kenarında Livadiyot mahallesinde cami, mektep ve zaviyeden oluşan bir külliye kurar. Evrenos Paşa’dan kırk yıl sonra 1430’da sulh yoluyla alınır. Osmanlı döneminde Yanya gelişir, büyür ve şehir Ortaçağ kalesinin dışına taşar ve sancak merkezi olur. Epir’in bu önemli Bizans merkezi Müslüman, Hıristiyan ve Yahudilerin sulh içinde yaşadıkları bir huzur kentine dönüşür.

Koniçe Yunanistan’ın kuzeybatısında, Arnavutluk sınırında, Yanya’nın 60 km kuzeyinde dağların arasında, doğal güzellikleriyle ünlü bir köy. Köyün sırtına yaslandığı dağdan baktığı manzara, hemen yanı başından akan dere ve o derenin üzerindeki 1870 tarihli taş köprü ile gerçekten Yunanistan’da görülecek bir yer varsa burası dedirtecek kadar güzel. O kadar güzel ki o güzelliği bizim için bir kat daha güzelleştiren köyün eski mahallesinde gördüğümüz bir cami, bir türbe ve sibyan mektebinden oluşan külliye. Birbirine yakın ve bir külliye içinde olduğu belli olan bu taştan yapılmış üç eser hem birbirine hem köye hem de doğal manzaraya o kadar yakışıyor ki adeta ağaçlar ve taşlar gibi kendiliğinden orada bitivermiş gibi geliyor.

Mübadelede Kapadokya bölgesinden gelen 45 bin Rumun bir kısmı bu köye yerleşmiş. 1950’lerde köyde yaklaşık 30 müslüman hane varmış. On sene öncesinde ise hala köyde yaşayan 7 müslüman hane varmış. Bugün kaç hane kaldı bilmiyorum.

Ben Şevket abiyi Enderun’da tanıdım. Mesleği nedir sorusuna hemen cevap vermek mümkün değil. Ne mezun olduğu okul, ne yaptığı işler tam olarak onun mesleğini tanımlamıyor. Gazete sahibi ama diğer gazete sahipleri gibi değil, gazeteci ama diğer gazeteciler gibi değil, yayıncı ama diğer yayıncılar gibi değildi. Ömrü inandığı dava uğrunda say u gayret ile geçti. Bunun için de ne yapması gerektiğne inanıyorsa onu yaptı.

Bugün gazetesini kurdu, uzun yıllar çıkardı. Kapatıldığında tirajı 70 bindi. Borç harç kağıt alınır, gelecek para ile ödenerek çıkarılırdı. Almanya’ya gitmek zorunda kaldığında da güvendiği insanlara teslim etmişti ve gazete çıkmaya devam etmişti. Sabah namazında Sultanahmet’te binlerce kişiyi toplayacak kadar tesirli idi.

Devamını okumak için tıklayınız.